لینک مقاله درلینکدین: شناخت مدل کسب و کار نرم افزار

مقدمه:

صنعت نرم افزار، به عنوان موتور محرک نوآوری و با ماهیت متغیر شناخته می شود. با توجه به ویژگی­ سیال بودن این صنعت، مدلهای کسب وکار در این حوزه نیز از این روند تبعیت می­کنند و سرعت تغییرات در مدل­های کسب­وکار این صنعت، به طور واضحی از دیگر صنایع، بیشتر است. از اینرو تلاش برای گزینش و انتخاب مدل کسب­وکار مناسب از میان انواع مختلف موجود، می­تواند کاری سخت، زمانبر و گاها فرسایشی به نظر آید. بنابراین مساله، شرکت های نرم افزاری، قبل از انتخاب مدل کسب و کار مناسب، می بایست عوامل مختلفی را مورد تحقیق و بررسی قرار دهند. در این نوشته به معرفی انواع مدل­های اصلی تجاری نرم­افزار پرداخته شده است و در آن ویژگی­های کلیدی هر مدل و تفاوت­های اصلی آنها معرفی شده است. 

تعریف مدل کسب و کار

در ابتدا باید گفت، داشتن درک روشن از هدف مدل، نخستین گام مهم برای تصمیم­گیری در مورد انتخاب مدل مورد نیاز شرکت نرم­افزاری است. در یک تعریف ساده می­توان مدل کسب ­وکار را این­گونه تعریف کرد:

«مدل کسب و کار (Business Model) طرحی جامع و مدون برای تشریح چگونگی کسب درآمد یک شرکت است. این مدل توضیح می‌دهد که مشتریان هدف شما چه کسانی هستند، چطور به آن‌ها ارزش خود را ارائه خواهید داد و چه روشی برای تامین مالی در نظر دارید.»

مدل کسب و کار شامل تمام روشها و قوانین مختلف توسعه یافته توسط رهبری یک شرکت است که برای کمک و تسهیل در اجرای فرآیندهای کسب و کار استفاده می شود. یک مدل کسب ­وکار باید به مسائل زیر توجه نماید:

• مشتریان هدف شرکت چه کسانی خواهند بود؟
• جایگاه خاص شرکت کجاست؟
• محصولات و خدماتی که شرکت ارائه می­دهد چیست؟
• چگونه این محصولات و خدمات بازاریابی می­شوند و به فروش می رسند؟
• هزینه های بالقوه و بدهی­هایی که شرکت ممکن است با آن مواجه شود چیستند؟
• انتظار می رود چه میزان درآمد ایجاد شود؟
• طرح شرکت برای تبدیل و حفظ سود چیست؟

واضح است که هر مدل کسب و کار ساختاری متفاوت دارد و بنابراین این موضوع، روش متفاوتی نیز برای پرداختن و دستیابی به اهداف شرکت ارائه خواهد داد. به همین دلیل مهم است که مزایا و معایب بالقوه هر مدل کسب و کار را در نظر گرفت تا معین شود که کدام یک برای شرکت نرم افزاری مد نظر شما، مناسب است.

انتخاب بین انواع مختلف مدل های کسب و کار

انتخاب یک مدل کسب و کار بر تمام جنبه های راه اندازی تجارت نرم­افزاری تاثیر می گذارد. مدل کسب وکاری که انتخاب می­شود، مسیر کسب و کار را ترسیم می­کند، به عبارتی دامنه آن از محصولات و خدماتی که ارائه می­شود تا نحوه بازاریابی و توزیع نرم­افزار و کسب درآمد تاثیر می­گذارد. بنابراین انتخاب مدل کسب وکار نرم­افزاری مناسب، باید با دقت و آگاهی کامل از تمام گزینه های موجود انجام شود. اما یک نکته مهم وجود دارد: 

«هیچ مدل کسب و کار ایده­آلی وجود ندارد که برای تمامی شرکت های نرم­افزاری مناسب باشد.»

به عبارتی رهبران کسب­وکار باید تمام گزینه­ها را بررسی کنند و تعیین کنند که کدام مدل مشخص یا ترکیبی، با اهداف کسب­وکار و گزاره­های ارزشی آنها هماهنگ است. چندین گروه عمده از مدل های تجاری نرم­افزاری وجود دارد که هر یک ویژگی­های منحصر به فرد خود را دارند. از جمله این مدلها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مدل های توزیع  (Distribution): به طورعمده سه نوع هستند: On-Premise ، Cloud و Hybrid. مدل های توزیع بستگی به این دارد که چگونه یک شرکت نرم­افزاری می­خواهد محصولات و خدمات خود را به مشتریان خود ارائه نماید.
• مدل های مجوز نرم افزاری (Software Licensing): شامل صدور مجوز برای استفاده ازکد منبع­[1]ای است که یک شرکت نرم افزاری ایجاد کرده است. دو نوع اصلی از مدل‌های مجوز، کد منبع اختصاصی و کد منبع باز هستند.
• مدل های مخاطبان هدف((Target Audience: به این بستگی دارد که آیا یک کسب و کار نرم­افزاری می­خواهد سایر مشاغل (B2B) یا مصرف­کنندگان (B2C) را در فروش محصولات و خدمات خود هدف قرار دهد. 
• مدل های درآمد نرم افزار(Software Revenue): مدل درآمدی نرم افزار، به شما می­گوید که چگونه یک فروشنده نرم­افزار برای راه حل ها و خدمات خود جبران خدمت می شود. مدل­های درآمدی شامل روشهای کسب درآمد شناخته شده(همانند اشتراک و یا فروش برنامه) است. فروشندگان نرم افزار معمولاً یک مدل درآمد ترکیبی دارند، یعنی چندین جریان درآمد، با هم ترکیب می­شوند.

با توجه به اینکه به طور کلی هیچ راه جامعی برای طبقه بندی تمام مدل­های کسب و کار نرم افزار وجود ندارد، در این مقاله، مروری بر انواع اصلی مدل­های موجود برای شرکت های نرم افزاری، مورد بررسی قرار گرفته است. 

1. شناخت مدل­های توزیع  (Distribution):
   1. مدل on-premise :

مدل on-premise بر اساس نگرش نصب و اجرای محصول نرم افزاری توسط مشتری در کامپیوتر شخصی و یا سرور محل کار بنا نهاده شده است. مدل on-premise سنتی­ترین نوع مدل کسب­وکار نرم افزاری است و برای دهه ها توسط شرکت­هایی مانند مایکروسافت و اوراکل مورد استفاده قرار گرفته است.

مزیت رویکرد on-premise این است که به شرکت ها اجازه می­دهد تا محصول خود را برای پاسخگویی به نیازهای خاص مشتریان، سفارشی کنند. این نرم افزار می­تواند با سایر سیستم­ها و خدمات مشتریان یکپارچه شود. مهمتر از همه، مشتری مسئول تمام هزینه های مرتبط با زیرساخت است. رویکرد on-premise توسط مشتریانی که داده های بسیار حساس(مانند پرونده های پزشکی بیماران در بیمارستان) دارند، ترجیح داده می­شود. همچنین مناسب­ترین گزینه برای کسب­وکارهایی است که ممکن است اتصال شبکه اینترنت قابل اعتماد نداشته باشند. 

از معایب بالقوه رویکرد توزیع on-premise این است که فرآیند استقرار آن می تواند بسیار وقت­گیر و پرچالش باشد. در این مدل مشتری باید تیم پشتیبانی و سخت افزار متناسب با نیازهای نرم افزار خریداری شده را فراهم نماید. همچنین هرچه نرم­افزار سفارشی­تر باشد (به طور مثال ماژولهای محاسباتی و یا پایگاه داده داشته باشد)، ارتقاء نرم افزار on-premise پرمخاطره­تر خواهد بود.

2. مدل نرم افزار ابری (Cloud):

نرم افزار ابری در سال­های اخیر یکی از بخش های تحول­آفرین و نوآورانه در صنعت نرم افزار بوده است. این روش براساس میزبانی از راه دور سیستم عامل­های نرم­افزاری و برنامه­های کاربردی بنا نهاده شده است و مهمتر از همه مبتنی بر بستر اینترنت است و اجازه می­دهد تا از طریق هر دستگاه قابل­دسترسی باشد. محاسبات ابری همچنین امکان اتوماسیون خدمات و جمع آوری منابع را می­دهد. با افزایش انجام کار به روشهای از راه دور و وابستگی به گوشی­های هوشمند و محاسبات، این روش محبوبیت زیادی پیدا کرده است. از نظر زیرساخت رایانش ابری، چندین گزینه وجود دارد:

• Public Cloud: منابع و پایگاه داده ابری به اشتراک گذاشته شده و اجرا شده را به صورت آزادانه فراهم می­آورد.
• Private Cloud: برای سازمان‌ها یا شرکت‌ها به شکل حفاظت شده اجرا می­شود و می‌تواند درون یا خارج از سازمان کار کند. این روش از Public Cloud امن‌تر است.
• Community Cloud: نوع دیگری از ابر که توسط چندین سازمان یا شرکت که نیازهای مشابهی دارند به اشتراک گذاشته می­شود. 

یک ابر ترکیبی دو یا چند ابر از انواع ابرهای ذکر شده قبلی را ترکیب می کند. از منظر دیگر به طور کلی سه نوع اصلی از خدمات ابری وجود دارد:

• نرم افزار به عنوان یک سرویس (SaaS[2])
• زیرساخت به عنوان یک سرویس (IaaS[3]) 
• پلت فرم به عنوان یک سرویس (PaaS[4]).

در ادامه به معرفی این سه نوع پرداخته شده است:

• مدل کسب و کار نرم افزار به عنوان یک سرویس (SaaS):

نرم افزار به عنوان یک سرویس (SaaS)، مدلی توزیعی است که به موجب آن یک ارائه دهنده ابر، میزبان برنامه­هایی است که پس از آن برای کاربران مختلف در سراسر اینترنت در دسترس قرار می­گیرند. به خدمات SaaS می توان از طریق دسکتاپ و برنامه­های کاربردی تلفن همراه دسترسی داشت. بازار SaaS بسیار بزرگ است و تخمین زده می شود که هزینه­های کاربر نهایی در سال 2022 به 176.62 میلیارد دلار و در سال 2023 به 208.1 میلیارد دلار برسد. محبوبیت مدل SaaS به دلیل مزایای بسیاری است که از جمله می­توان به سهولت استفاده و دسترسی آسان، به لطف میزبانی مبتنی بر Cloud نام برد. این ویژگی به ارائه دهندگان SaaS اجازه داده است تا نرخ حفظ مشتری بالایی داشته باشند. قیمت‌گذاری SaaS بر اساس پرداخت‌های مکرر است و مشتریان را قادر می‌سازد تا برای مدت طولانی در خدمات، مشترک شوند. 

SaaS حتی برای شرکت­هایی که در حال حاضر خدمات On-Premise دارند، نیز مفید است و مشتریان را قادر می­سازد تا با دسترسی به Cloud، زیرساخت های نرم­افزاری موجود خود را ایجاد کنند. شرکت هایی مانند مایکروسافت و Adobe به همین دلیل محصولات On-Premise و Cloud را ارائه می دهند.

از جنبه دیگر مدل های کسب و کار SaaS می توانند افقی یا عمودی باشند. مدل کسب و کار افقی SaaS، همانطور که توسط شرکت هایی مانند Salesforce و Hubspot استفاده می­شود، برای طیف گسترده­ای از مشتریان طراحی شده است و خدمات قابل اجرا برای نیازهای مختلف آنها در صنایع را ارائه می دهد.به عبارتی عمومی­تر است. مدل عمودی SaaS صنایع و مشتریان خاصی را هدف قرار می­دهد و خدمات ابری را برای افرادی که نیازهای منحصر به فرد آنها را برآورده می­کند، ارائه می دهد.

• مدل های زیر ساخت به عنوان خدمت IaaS و پلتفرم به عنوان خدمت PaaS :

زیرساخت به عنوان یک سرویس (IaaS) خدمتی است که از طریق آن شرکت­های نرم افزاری به مشتریان خود کمک می­کنند تا برنامه­های درخواستی خود را ساخته و توسعه دهند. شرکت های IaaS خدمات لازم همانند سرورها، Storageها، شبکه، فایروال­ها و زیرساخت­های فناوری اطلاعات را برای کمک به کسب و کار ارائه می­دهند.

مزیت استفاده از IaaS این است که باعث صرفه جویی در هزینه های کسب و کار، به منظور داشتن زیرساخت­های لازم می­شود. همچنین، IaaS به شرکت ها اجازه می­دهد تا در صورت نیاز، میزان این زیر ساختها را افزایش یا کاهش دهند. مایکروسافت Azure یک مثال معروف و محبوب از IaaS است. این پلتفرم به عنوان یک سرویس(PaaS) به مشتریان توانایی توسعه و اجرای یک برنامه کاربردی در ابر را ارائه می­دهد. با استفاده از IaaS، PaaS از چرخه توسعه برنامه به طور کامل پشتیبانی می­شود و شامل خدماتی مانند ابزارهای توسعه و رابط کاربری گرافیکی است.

محبوبیت ابر نشانه روشنی از موفقیت مدل کسب و کار نرم افزار مبتنی بر ابر است. فرآیند استقرار سریع و سهولت دسترسی، ابر را برای بسیاری از کسب و کارها ایده­آل می کند. با این حال، خرابی و اشکال اجتناب­ناپذیر است و باید برای اشکالات احتمالی، تمهیداتی پیش­بینی شود. تمام کسب و کارهایی که از خدمات ابری استفاده می­کنند باید برنامه پشتیبان­گیری از داده و استراتژی تجاری داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که عملیات چه از نظر تجاری و چه از نظر فنی، در طول دوره­های خرابی به درستی انجام می شود.

• مدل های کسب و کار ترکیبی:

مدل نرم افزاری ترکیبی، همانطور که از نام آن پیداست، یک رویکرد توزیعی است که برنامه­های نرم­افزاری On-Premise را با استفاده از راه حل های مبتنی بر ابر ترکیب می­کند. به عنوان مثال، محصولات محبوب مانند Adobe Creative Cloud، محصولات On-Premise را با طیف گسترده­ای از خدمات مبتنی بر ابر ترکیب کرده که این محصولات را تکمیل می­کنند.

مزیت مدل توزیع نرم افزار ترکیبی این است که به مشتریان، انعطاف­پذیری بیشتری می­دهد. مشتریان می­توانند اطلاعات و داده ها را بین مراکز On-Premise و خدمات ابری میزبانی شده، منتقل کنند، بدون اینکه مجبور باشند به طور انحصاری به زیرساخت های خود یا هر شخص ثالثی تکیه کنند. اطلاعات حساس (مانند پرونده­های پزشکی) می­توانند در حالت On-Premise باقی بمانند، در حالی که داده­های کمتر حساس را می توان در ابر ذخیره کرد.

با این حال، مدل کسب و کار نرم افزاری ترکیبی، نیاز به یک تیم بزرگتر از توسعه دهندگان دارد تا بتوانند وظایف ارتباطی را انجام دهند و نرم افزار را به روزرسانی نمایند تا اطمینان حاصل شود که تعامل بین خدمات مبتنی بر On-Premise و ابر تا حد ممکن یکپارچه و هماهنگ است.

2. مدل های کسب و کار مجوز نرم افزاری (Licensing):

مدل های کسب و کار مبتنی بر مجوز نرم افزاری، بر اساس نحوه استفاده از مجوزهای نرم­افزار بنا نهاده شده است. مجوزهای نرم افزاری، هنگام خرید، شرایط استفاده مشتریان نرم­افزار را به آنها دیکته می­کنند. چنین مجوزهایی تعیین می­کنند که چه کسی مجاز به ویرایش کد منبع است، شرایط استفاده چیست و آیا کد می­تواند به اشتراک گذاشته شود و یا اصلاح شود. در حالی که چندین زیر مدل کسب و کار در این روش وجود دارد، دو مدل اصلی مجوز اختصاصی[5] و منبع باز[6] عمومیت بیشتری دارد.

2-1- مدل مجوز اختصاصی:

مجوز نرم­افزار اختصاصی توسط شرکت های نرم­افزاری، به منظور محافظت از نرم­افزاری که دارای حق کپی­رایت است، استفاده می­شود. به طوری که کد منبع، امکان دسترسی، تغییر یا استفاده مجدد توسط اشخاص ثالث را ندارد. مزیت داشتن نرم­افزار با مجوز اختصاصی این است که برای مشتریان و کاربران تضمین می­کند که محصول به درستی کار می­کند، زیرا دارای پشتیبانی قابل اعتماد، امنیت، رفع اشکال و به­روزرسانی منظم در صورت نیاز است. از آنجایی که نرم افزار دارای کپی­ رایت است، می توان از آن نیز درآمدزایی کرد.

از سوی دیگر، اختصاصی کردن نرم‌افزار به این معنی است که شرکت نرم افزاری مسئول نحوه عملکرد آن و هرگونه به‌روزرسانی یا اصلاحات امنیتی است که ممکن است به آن نیاز باشد. این امر مستلزم آن است که شرکت­های نرم­افزاری از ظرفیت مهندسی لازم برای رسیدگی به چنین خدماتی برخوردار باشند. نرم­افزارهای اختصاصی همچنین می­توانند در برابر حملات سایبری آسیب­پذیرتر و در مقایسه با نرم­افزار منبع باز گران­تر باشند.

2-2- مدل نرم افزار منبع باز:

با مدل کسب و کار نرم­افزار منبع باز، کاربران هم به نرم افزار و هم به کد منبع دسترسی خواهند داشت. هر کسی می تواند به کد منبع دسترسی داشته باشد و آن را تغییر و بهبود بخشد. نرم­افزار، بسته به مجوز کاملا قابل سفارشی­سازی است. نرم افزار منبع باز، دارای مزیت پشتیبانی گسترده در سطح جامعه است، به طوری که استفاده از آن اغلب ایمن­تر از نرم افزارهای اختصاصی است. همچنین، شرکت‌های نرم‌افزاری می‌توانند از نرم‌افزار منبع باز برای تقویت برند خود و گسترش پایگاه مشتریان خود استفاده کنند. شرکت‌های نرم‌افزاری می‌توانند با اتخاذ چندین رویکرد، از جمله با ارائه سفارشی‌سازی، پشتیبانی (برای مثال از طریق آموزش یا خدمات رفع اشکال)، میزبانی (با فروش دسترسی به زیرساخت) و ارائه ویژگی‌های ممتاز، از منبع باز به عنوان یک مدل تجاری استفاده کنند.

2-3- سایر مدل های مجوز نرم افزار

در حالی که مجوزهای اختصاصی و منبع باز دو مدل محبوب محسوب می شوند، کسب­وکارهای نرم افزاری مدل­های دیگری مبتنی بر مجوز را نیز برای انتخاب دارند. از جمله این مدلها می­توان به مجوزهای زیر اشاره کرد:

• مجوز دائمی

• مجوز شناور

• مجوز مبتنی بر اشتراک

• مجوز مبتنی بر ویژگی

• مجوزهای مبتنی بر ابر

همانطور که از نام این مدل مجوزها پیداست، تفاوت کلیدی در این مجوزها، بیشتر مربوط به مدت زمانی است که نرم افزار اجازه دسترسی دارد و اینکه از کجا به نرم­افزار متصل می­شود، می­باشد. برای مثال مدل‌های مجوز دائمی، دسترسی دائمی را برای کاربران فراهم می‌کنند، در حالی که مدل‌های مجوز مبتنی بر اشتراک، برای دسترسی به خرید اشتراک مستمر وابسته­اند.

تصمیم گیری در مورد نوع مجوز نرم افزاری برای استفاده بستگی به نوع استراتژی تجاری شما دارد که می­خواهید برای تجاری­سازی نرم­افزار خود پیاده سازی کنید. همچنین لازم به ذکر است که شما همیشه می توانید از چندین مجوز به طور همزمان استفاده کنید.

3. مدل مخاطبان هدف (B2B و B2C)

مدل‌های مخاطب هدف، بستگی به نوع استراتژی‌ای دارد که یک کسب‌وکار نرم‌افزاری می‌خواهد از منظر مشتری و مصرف­کننده نرم­افزار اجرا کند. مدل کسب­وکار بر اساس اینکه یک شرکت نرم­افزاری بخواهد مشاغل (B2B) یا مصرف­کنندگان (B2C) را هدف قرار دهد، متفاوت خواهد بود.

در مورد B2B، مخاطبان هدف شامل مشاغل، شرکتها یا سازمان­هایی هستند که محصولات و خدمات نرم افزاری شرکت را خریداری و استفاده می کنند. هدف قرار دادن سایر مشاغل به عنوان مشتری، می تواند شما را قادر به ارائه خدمات مازاد مرتبط با محصولات نرم­افزاری خود، مانند ادغام محصولات خود با محصولات دیگر یا On-Premise نماید. 

مخاطبان هدف در مدل B2C شامل خریداران نهایی و افراد شخصی هستند. با B2C، خدمات پشتیبانی می­تواند عمومی­تر باشد تا تخصصی­تر. این روش می تواند نیازهای کاربران را برآورده نماید. همانند مدل B2B، مدل B2C برای تمام مدل­های توزیع، چه On-Premise، چه مبتنی بر Cloud و یا Hybrid اعمال می­شود، زیرا کاربران فردی به طور فزاینده­ای از خدمات مبتنی بر ابر علاوه بر دستیابی به نرم افزار On-Premise استفاده می کنند.

4. مدل های کسب درآمد نرم افزار

مدل‌های کسب درآمد نرم‌افزاری بر این موضوع تمرکز دارند که چگونه کسب‌وکارهای نرم‌افزاری می‌توانند با محصولات و خدمات خود درآمد کسب کنند. اکثر شرکت‌های نرم‌افزاری از مدل‌های درآمدی متنوعی از طریق ترکیبی از جریان‌های درآمدی برای برآوردن نیازهای مختلف بازار و کاربران استفاده می‌کنند. در زیر برخی از مدل های اصلی مطرح شده است:

• برنامه های پولی و مجوز: در مورد برنامه های پولی و جریان های درآمد مبتنی بر مجوز، هزینه نصب محصول شارژ می شود. رویکرد توزیع On-Premise، معمولاً به این معنی است که مشتریان برای استفاده از نرم‌افزار هزینه یکباره و اولیه پرداخت می‌کنند.
• تبلیغات درون برنامه: با تبلیغات درون برنامه­ای، برنامه رایگان خواهد بود، اما شرکت های نرم­افزاری می توانند با فروش فضای تبلیغاتی در برنامه درآمد کسب کنند. معروف ترین نمونه های این مدل کسب­وکار فیس­بوک و توییتر هستند. تولیدکنندگان بازی در موبایل نیز از این روش استفاده می­کنند. تبلیغات درون برنامه ای نیز می تواند به شکل حمایت مالی باشد.
• خریدهای درون برنامه: در مدل خرید درون برنامه­، برنامه رایگان باقی می­ماند، اما شرکت محصولات و خدمات را از طریق برنامه یا سایت به فروش می­رساند. این یک استراتژی کسب درآمد بسیار موثر برای سایت های تجارت الکترونیک است. 
• اشتراک: در مدل اشتراک، کاربران هزینه سالانه یا ماهانه برای دسترسی به برنامه، محصولات و خدمات وابسته پرداخت می­کنند. نرم افزار به جای خرید، اجاره داده می شود. مدل­های اشتراک اغلب گزینه­های آزمایشی رایگان و اشتراک استاندارد را ارائه می دهند. Freemium یکی دیگر از گزینه های اشتراک است که نسخه­های رایگان را با نسخه های پرداخت شده با ویژگی های اضافی ترکیب می­کند.
• مدل مبتنی بر مصرف: در این مدل درآمدی، مشتریان فقط برای خدمات و محصولاتی که استفاده می­کنند، پرداخت انجام می­دهند. مجوز مبتنی بر استفاده، اغلب در محصولات B2B استفاده می­شود. 
• هزینه تراکنش: در این مدل درآمدی، شرکت­ها بر اساس حجم تراکنش­هایی که مشتریان انجام می­دهند، کمیسیون دریافت می­کنند. شرکت هایی مانند eBay و Uber از این مدل درآمد استفاده می کنند.
• شارژ پشتیبانی و مشاوره: این جریان درآمدی شامل ارائه خدمات به مشتریان شرکت­های خاص مانند محصولات نرم افزاری سفارشی است. 

ترکیب مدل های کسب و کار

کسب و کارهای نرم افزاری می توانند از دو نوع مدل کسب­وکار تعاملی بهره ببرند: 

• مدل کسب و کار تعاملی یک به چند 
• مدل کسب و کار تعاملی چند به چند

مدل کسب و کار یک به چند، روشی است که یک شرکت محصولات و خدمات خاصی را تولید می کند و آنها را به تعدادی از مشتریان می­فروشد. اما مدل کسب و کار چند به چند، به این گونه است که یک شرکت پلتفرمی را ارائه می­دهد تا دیگر تولیدکنندگان محصول، خدمات و یا محتوا قادر باشند تولیدات خود را به مصرف کنندگان نهایی ارائه دهند. از جمله پلتفرم های نمونه می توان به یوتیوب، آپارات نام برد. 

فراتر از این تعاملات مدل کسب‌وکار، مهم است که به خاطر داشته باشید که کسب‌وکارها اغلب می‌توانند راه‌هایی برای ترکیب دو یا چند مدل کسب‌وکار مورد بحث در بالا را پیدا و تلفیق نمایند. در نهایت، همه چیز به این بستگی دارد که چه ترکیبی برای نیازهای کسب و کار شما مناسب است و می تواند به شما در دستیابی به اهدافتان کمک کند.

پیدا کردن و نگهداری از مدل کسب و کار مناسب

به دلیل وجود طیف گسترده­ای از مدل­های کسب و کار در صنعت نرم افزار، انتخاب مدل مناسب در ابتدای کار می­تواند گیج­کننده و شاید کمی مایوس­کننده به نظر آید. برای رسیدن به اهداف مورد نظر، لازم است که بر روی انواع مختلف مدلهای کسب­وکار مطالعه کرد و وقت کافی برای این منظور گذاشت و مدل متناسب با کسب و کاری که در آن ارزش ارائه می­­شود را انتخاب و سفارشی کرد. باید در نظر داشت که با انتخاب یک مدل کسب وکار در ابتدای راه، همه چیز تمام نشده است و این روش تا ابد جواب نخواهد داد. بلکه با توسعه و رشد کسب­وکار و و ورود تکنولوژیهای جدید، فرصت و زمانی را برای بازنگری و تغییر و اصلاح مدل جهت مقابله با چالش­های جدید و استفاده از فرصت­های نو در نظر گرفت. 

در پایان شاید این نکته کلیدی را باید به خاطر داشت که درست است که انتخاب مدل کسب و کار دقت زیادی می خواهد، ولی نباید منتظر انتخاب و طراحی بهترین مدل کسب کار در همان گام اول بود و کمالگرایی کرد. بلکه می بایست با یک مدل مناسب که نیازهای فعلی را پوشش می دهد، طراحی را انجام و به اجرا در آورد. سپس به مرور زمان و در صورت نیاز با ایجاد تغییرات مسیرهای جدید را باز کرد.

[1] Source Code

[2] SaaS : Software as a Service

[3] IaaS : Infrastructure as a Service

[4] PaaS : Platform as a Service

[5] Proprietary 

[6] Open Source